1. Cơ hội chuyển đổi số cơ quan nhà nước hiện nay

Cơ quan nhà nước ngày càng nhận thức được tầm quan trọng của việc áp dụng công nghệ số và chuyển đổi số. Tuy vẫn còn nhiều thách thức, nhưng không thể phủ nhận những cơ hội chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước hiện nay, đặc biệt phải kể đến như:

• Sự phát triển của công nghệ như trí tuệ nhân tạo, học máy, điện toán đám mây, blockchain và Internet of Things (IoT) tạo nền tảng cho việc chuyển đổi số cơ quan nhà nước.

• Người dân, doanh nghiệp ngày càng có nhu cầu tiếp cận và sử dụng các dịch vụ công trực tuyến. Chuyển đổi số cơ quan nhà nước sẽ giúp đáp ứng nhu cầu này, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp trong tiếp cận và sử dụng dịch vụ công.

• Nguồn nhân lực trẻ cũng góp phần chuyển đổi số cơ quan nhà nước thành công. Bởi họ được đào tạo trong môi trường giáo dục hiện đại, tiếp cận với các kiến thức và công nghệ mới nhất. Họ sinh ra và lớn lên trong thời đại công nghệ số, có khả năng sử dụng thành thạo các thiết bị điện tử, phần mềm và ứng dụng công nghệ số.

• Chính phủ Việt Nam đã xác định chuyển đổi số là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn 2021-2025. Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn triển khai chuyển đổi số, trong đó có chuyển đổi số cơ quan nhà nước. Sự ủng hộ của Chính phủ là yếu tố quan trọng tạo điều kiện thuận lợi cho chuyển đổi số cơ quan nhà nước.

2. Thách thức và khó khăn của quá trình chuyển đổi số cơ quan nhà nước

Chuyển đổi số cơ quan nhà nước là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự thay đổi toàn diện về tư duy, tổ chức, quy trình và công nghệ. Quá trình này đặt ra nhiều thách thức và khó khăn cho các cơ quan nhà nước, bao gồm:

• Thiếu nhận thức và sự đồng thuận về chuyển đổi số: Nhiều cơ quan nhà nước vẫn chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng và lợi ích của chuyển đổi số. Dẫn đến sự thiếu đồng thuận trong nội bộ cơ quan, gây khó khăn cho việc triển khai các dự án chuyển đổi số.

• Thiếu nguồn lực: Chuyển đổi số đòi hỏi nguồn lực đầu tư lớn về hạ tầng công nghệ thông tin, nhân lực và tài chính. Các cơ quan nhà nước, đặc biệt là các cơ quan ở cấp địa phương, thường gặp khó khăn trong việc huy động nguồn lực cho chuyển đổi số.

• Thiếu kiến thức và kỹ năng về công nghệ số: Đội ngũ cán bộ, công chức của các cơ quan nhà nước thường có trình độ chuyên môn cao về chuyên môn nghiệp vụ, nhưng lại thiếu kiến thức và kỹ năng về công nghệ số. Gây khó khăn cho việc ứng dụng công nghệ trong hoạt động của các cơ quan nhà nước.

• Khó khăn trong thay đổi quy trình và thủ tục hành chính: Chuyển đổi số đòi hỏi phải thay đổi quy trình và thủ tục hành chính theo hướng đơn giản hóa, minh bạch và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, việc thay đổi này thường gặp nhiều khó khăn bởi một số bên liên quan có sựbảo thủ hay sự không đồng thuận.

• Rủi ro về an ninh mạng: Chuyển đổi số làm tăng khả năng bị tấn công mạng, gây gián đoạn hoạt động của các cơ quan nhà nước. Các cơ quan nhà nước cần có các biện pháp bảo đảm an ninh mạng hiệu quả để hạn chế các rủi ro này.

3. Giải pháp chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước

Xây dựng hạ tầng số đồng bộ, hiện đại

Hạ tầng số là nền tảng quan trọng để triển khai chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước. Các cơ quan nhà nước cần xây dựng hạ tầng số đồng bộ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu của hoạt động chuyển đổi số, chẳng hạn như:

• Mạng lưới truyền thông: Đảm bảo băng thông rộng, ổn định, kết nối đến tất cả các cơ quan nhà nước, kể cả ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.
• Hệ thống máy chủ, thiết bị: Đáp ứng yêu cầu về tính bảo mật, an toàn thông tin, khả năng mở rộng.
• Hệ thống lưu trữ dữ liệu: Đáp ứng yêu cầu về quy mô, độ tin cậy, khả năng truy cập.

Đào tạo và nâng cao năng lực cán bộ

Qua việc đào tạo và nâng cao năng lực cán bộ, cơ quan nhà nước có thể đảm bảo nhân viên có đủ kiến thức và kỹ năng để sử dụng công nghệ thông tin một cách hiệu quả. Bao gồm việc nắm vững các công cụ và phần mềm chuyên dụng, xử lý dữ liệu, hiểu cách sử dụng công nghệ để tăng cường quy trình công việc.

Song đó, đào tạo và nâng cao năng lực cán bộ cũng giúp tạo ra một văn hóa tổ chức ủng hộ quá trình chuyển đổi số. Nhân viên được trang bị kiến thức và kỹ năng sẽ tự tin hơn trong việc thích ứng với những thay đổi công nghệ, tận dụng các cơ hội mới.

Ứng dụng công nghệ số trong hoạt động nội bộ

Các cơ quan nhà nước cần ứng dụng công nghệ số trong cả các hoạt động nội bộ như:

• Quản lý văn bản, hồ sơ: Thay thế văn bản giấy bằng văn bản điện tử, thực hiện gửi, nhận văn bản điện tử tích hợp chữ ký số.
• Quản lý công việc, quy trình: Ứng dụng các hệ thống quản lý công việc, quy trình điện tử để nâng cao hiệu quả quản lý, điều hành.
• Quản lý tài sản, tài chính: Ứng dụng các hệ thống quản lý tài sản, tài chính điện tử để nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng.

Tăng cường bảo mật thông tin

Chuyển đổi số vẫn cần đặt các vấn đề về bảo mật thông tin lên hàng đầu. Cơ quan nhà nước cần chắc chắn rằng dữ liệu quan trọng được bảo vệ khỏi nguy cơ bị mất mát hoặc truy cập trái phép. Bằng cách áp dụng các biện pháp bảo mật mạnh mẽ như mã hóa dữ liệu, kiểm tra, xác minh người dùng và đảm bảo thủ thuật các quy định bảo mật.

Tổ chức, quy trình

Tổ chức, quy trình là nền tảng để triển khai các giải pháp chuyển đổi số. Các giải pháp về tổ chức, quy trình cần được tập trung vào:

• Đổi mới cơ cấu tổ chức của cơ quan nhà nước phù hợp với yêu cầu chuyển đổi số.
• Sắp xếp, tinh gọn quy trình nghiệp vụ, loại bỏ các quy trình rườm rà, tốn kém.
• Xây dựng quy trình quản lý, vận hành hệ thống số hiệu quả.

Chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước là một quá trình tất yếu, mang lại nhiều lợi ích cho cả người dân, doanh nghiệp và chính cơ quan nhà nước. Tuy nhiên, để chuyển đổi số thành công, cần có sự chung tay của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của người dân và doanh nghiệp, cũng như sự nỗ lực của các cơ quan nhà nước trong việc xây dựng và triển khai các chính sách, giải pháp phù hợp.